Pytanie badawcze Jakie interwencje pomagają w łagodzeniu objawów u osób z zespołem pieczenia jamy ustnej (ang. burning mouth syndrome; BMS)? Wprowadzenie BMS jest częstym schorzeniem, które wiąże się z dolegliwościami bólowymi. Objawy obejmują pieczenie, uczucie suchości, nieprzyjemne doznania w jamie ustnej oraz zaburzenia smaku bez uchwytnej medycznej lub stomatologicznej przyczyny. BMS jest zwykle chorobą przetrwałą, a przykre konsekwencje utrzymują się długo oraz mogą prowadzić do obniżonej jakości życia (ang. quality of life; QoL). Obecnie na podstawie badań naukowych sugeruje się, że BMS jest spowodowane uszkodzeniem nerwów. Istnieje wiele dostępnych metod leczniczych, w tym leki przeciwlękowe lub stosowane w innych chorobach psychicznych, środki zwiększające wydzielanie ślin lub tworzące barierę ochronną języka oraz inne metody stosowane miejscowo na powierzchnię jamy ustnej. Charakterystyka badań Niniejszy przegląd badań został przeprowadzony przez zespół Cochrane Oral Health, a dane są aktualne do 31 grudnia 2015 roku. Znaleźliśmy 23 badania (obejmujące 1121 uczestników; 83% stanowiły kobiety) opublikowane w latach 1995-2015, które włączyliśmy do niniejszego przeglądu. Dwadzieścia jeden badań oceniało ustąpienie objawów w obserwacji krótkoterminowej (do trzech miesięcy) a cztery badania oceniały objawy w obserwacji długoterminowej (od trzech do sześciu miesięcy). Siedemnaście badań dostarczyło informacji na temat wystąpienia skutków ubocznych, siedem kolejnych oceniało QoL a dwa badania opisywały zaburzenia smaku i uczucie suchości. Wszystkie 23 rodzaje leczenia uwzględnione w niniejszym przeglądzie porównywano z placebo (tzw. leczeniem pozorowanym): leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne (dwa badania), leki przeciwdrgawkowe (jedno badanie), różne środki uspokajające (cztery badania), środki stymulujące wydzielanie śliny (jedno badanie), suplementy diety (12 badań), ukierunkowane fale uderzeniowe ( energy waves; jedno badanie), ochrona mechaniczna (jedno badanie), psychoterapia (jedno badanie) i metody stosowane miejscowo na powierzchnię jamy ustnej (pięć badań). Główne wyniki Złagodzenie objawów w obserwacji krótkoterminowej Znaleźliśmy dane naukowe wskazujące na złagodzenie objawów w krótkim okresie czasu dla ukierunkowanych fal uderzeniowych (jedno badanie, 58 uczestników), leku uspokajającego o nazwie klonazepam stosowanego miejscowo (trzymany w ustach, a następnie usuwany, wykazuje również działanie przeciwdrgawkowe; dwa badania, 111 uczestników), cienkich nakładek na język wykonanych z tworzywa sztucznego (jedno badanie, 50 uczestników) oraz leku przeciwpadaczkowego o nazwie gabapentyna (jedno badanie, 100 uczestników). Nie zaobserwowano różnicy w złagodzeniu objawów w krótkim okresie czasu w przypadku stosowania leków przeciwdepresyjnych, środków stymulujących wydzielanie śliny lub leku uspakajającego - klonazepamu o działaniu ogólnoustrojowym (jako tabletka doustne). Nie byliśmy w stanie wykazać, czy suplementy diety lub zabiegi stosowane na powierzchni jamy ustnej przyczyniają się do złagodzenia objawów w krótkim okresie czasu, czy nie. W jedynym badaniu analizującym psychoterapię nie wykazano zmniejszenia dolegliwości w krótkim okresie czasu. Złagodzenie objawów w obserwacji długoterminowej Znaleźliśmy dane naukowe potwierdzające złagodzenie objawów w długim okresie czasu dla psychoterapii (jedno badanie, 30 uczestników), płynu do płukania jamy ustnej z wyciągiem z papryczki chili (jedno badanie, 18 uczestników) i miejscowo stosowanego środka uspakajającego o nazwie klonazepam (jedno badanie, 66 uczestników). Nie wykazaliśmy różnicy pomiędzy suplementami diety lub zabiegami stosowanymi na powierzchni jamy ustnej (a placebo; w odniesieniu do zmniejszenia objawów w obserwacji długoterminowej. Badania, które oceniały leki przeciwdepresyjne, ukierunkowane fale uderzeniowe, środki stymulujące produkcję śliny, leki przeciwdrgawkowe lub ochronę mechaniczną nie analizowały łagodzenia objawów w dłuższym okresie czasu. Zmiana w jakości życia (QoL) Stwierdzono dane naukowe wskazujące na poprawę QoL w obserwacji krótkoterminowej dla ukierunkowanych fal uderzeniowych (jedno badanie, 58 pacjentów), ale nie zaobserwowano wpływu w przypadku leków przeciwdepresyjnych, uspokajających, suplementów diety lub ochrony mechanicznej. W żadnym z badań nie analizowano zmian w QoL w obserwacji długoterminowej. Zaburzenia smaku lub uczucie suchości Kilka badań oceniało zaburzenia smaku lub uczucie suchości w krótkiej obserwacji (brak oceny w obserwacji długoterminowej), jednak nie dysonowaliśmy wystarczającymi danymi, aby oszacować związek pomiędzy leczeniem a tymi wynikami. Działania niepożądane Skutki uboczne były bardziej prawdopodobne w grupie otrzymującej leki przeciwdepresyjne (większe prawdopodobieństwo zawrotów głowy i senności: jedno badanie, 37 osób) i suplementu diety o nazwie kwas alfa-liponowy (również znany pod skrótem "ALA") z lub bez innych składników (częściej obserwowane bóle głowy: 2 badania, 118 osób i zaburzenia ze strony żołądka: 3 badania, 138 osób). Jakości danych naukowych Podsumowując, znaleźliśmy bardzo niskiej jakości dane naukowe dla każdego z analizowanych wyników w krótkiej i w dłuższej perspektywie czasu (złagodzenie objawów, zmiana QoL, zaburzenia smaku, uczucie suchości i skutki uboczne) we wszystkich typach ocenianego leczenia: leki przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne i przeciwpadaczkowe, różne rodzaje środków uspokajających, środki stymulujące wydzielanie śliny, suplementy diety, ukierunkowane fale uderzeniowe, ochrona mechaniczna (z wyjątkiem skutków ubocznych, dla których dane oceniono jako niskiej jakości), psychoterapia oraz zabiegi stosowane na powierzchnię jamy ustnej. Ze względu na fakt, że znaleźliśmy bardzo niewiele badań z małym ryzykiem błędu systematycznego, nie jesteśmy obecnie w stanie udowodnić lub obalić twierdzenia o skuteczności jakichkolwiek zabiegów stosowanych w celu łagodzenia do tłumaczenia: Tłumaczenie: Joanna Zając Redakcja: Magdalena Koperny, Małgorzata Kołcz
Witam, Kilka miesięcy temu pojawił się u mnie problem z pieczeniem w jamie ustnej.Zaczęło się od pieczenia języka w trakcie jedzenia.Obecnie od rana do wieczora to trwa i do tego czuję suchość w jamie ustnej, a na wargach czasem pojawia się biała maź/nalot.
Wyniki dla: pieczenie jamy ustnej Zespół pieczenia jamy ustnej (BMS) Zespół pieczenia jamy ustnej (burning mouth syndrome; BMS) to przewlekłe schorzenie manifestujące się subiektywną bolesnością w obrębie błony śluzowej jamy ustnej i języka. Ból często opisywany jest jako piekący, szczypiący lub kłujący. Może współwystępować z suchością w ustach i zaburzeniami smaku. Zazwyczaj BMS dotyczy warg i języka, ale może objąć również inne rejony błony śluzowej jamy ustnej (podniebienie twarde, policzki, gardło, dno jamy ustnej). Objawy BMS mogą występować codziennie przez 4-6 miesięcy lub dłużej. Zespół pieczenia jamy ustnej najczęściej występuje u dorosłych pacjentów po roku życia. Zespół pieczenia jamy ustnej – przyczyny i epidemiologia Dolegliwość o charakterze pieczenia błony śluzowej jamy ustnej ma wiele określeń w literaturze, pieczenie języka (glossopyrosis), ból języka (glossodynia), ból jamy ustnej (stomatodynia), pieczenie jamy ustnej (stomatopyrosis), dyzestezja jamy ustnej. Obecnie szeroko stosuje się nazwę „zespół pieczenia jamy ustnej” (BMS). Zgodnie z definicją Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań nad Bólem (International Association for the Study of Pain, IASP) jest to przewlekłe uczucie pieczenia wewnątrzustnego, którego przyczyna jest niemożliwa do zidentyfikowania. Etiologia choroby pozostaje niewyjaśniona. Tzw. wtórny BMS może łączyć się z niedoborami hematologicznymi (witamin z grupy B, żelaza i kwasu foliowego), nierozpoznaną lub źle kontrolowaną cukrzycą, kandydozą, kserostomią, nieprawidłowościami leczenia protetycznego czy alergią pokarmową. Zwraca się uwagę na częste występowanie u chorych stanów lękowych lub depresyjnych w reakcji na stresujące wydarzenia życiowe – aktualne lub z przeszłości. Na BMS najczęściej chorują kobiety, ale problem może wystąpić również u mężczyzn. Zespół pieczenia jamy ustnej dotyka przede wszystkim osób starszych; szczyt zachorowalności przypada na 6. dekadę życia. Częstość występowania BMS jest trudna do oszacowania, różne badania wskazują na 0,7– 4,6% populacji ogólnej, według niektórych danych może dotyczyć jednak aż 15% populacji. Więcej Zapalenia zanikowe błony śluzowej jamy ustnej Zanikowe zapalenia śluzówki jamy ustnej z reguły stanowią skutek toczących się chorób ogólnoustrojowych. U ich podstaw leżeć mogą choroby niedoborowe, upośledzenie procesów wydzielania śliny, zaburzenia hormonalne. Wczesne objawy zaniku błony śluzowej jamy ustnej obserwuje się najczęściej na języku. Zapalenie kątów ust Zapalenie kątów ust (stomatitis angularis), czyli zajady (cheilitis angularis), mogą mieć pochodzenie miejscowe i/lub ogólne. Wśród czynników miejscowych dominują infekcje (paciorkowcowo-gronkowcowe), poza tym bezzębie, nieprawidłowe uzupełnienie protetyczne, zwiotczenie mięśni twarzy, szczególnie u pacjentów w wieku senioralnym. Zmiany obserwowane są po antybiotykoterapii, u kobiet w okresie menopauzy oraz w przebiegu chorób ogólnoustrojowych (cukrzyca, zespół Plummera-Vinsona, niedobory witamin, żelaza, niedokrwistość megaloblastyczna i z niedoboru żelaza). Zapalenie kątów ust objawia się długo utrzymującymi się pęknięciami i nadżerkami o nacieczonych brzegach, często sączącymi. W postępowaniu należy przede wszystkim ustalić czynnik przyczynowy. Leczenie zależy od przyczyny. Miejscowo stosuje się łagodne środki odkażające. W okresie występowania zajadów przeciwwskazane jest wykonywanie zabiegów w jamie ustnej. Więcej Menopauza a zdrowie jamy ustnej Menopauza, uznawana za okres szczególny dla każdej kobiety, przez stomatologów postrzegana jest jako jeden z tych momentów życia przedstawicielek płci pięknej, kiedy to każda z nich powinna silnie skupić swoją uwagę na zdrowiu jamy ustnej. Spadek poziomu estrogenów w okresie okołomenopauzalnym i stały, obniżony poziom tych hormonów po menopauzie powodują, że warunki fizjologiczne panujące w jamie ustnej zmieniają się znacząco i – niestety – niekorzystnie. W efekcie obszar ten staje się bardziej podatny na zakażenia i powstawanie stanów zapalnych. Negatywne następstwa hormonalnej rewolucji, jaka zachodzi w tym czasie w organizmie kobiety, dotyczą tkanek twardych i miękkich jamy ustnej, ale najbardziej narażona na zmiany w sekrecji estrogenów jest wrażliwa błona śluzowa tego obszaru ciała. Objawy towarzyszące menopauzie dotyczą: tkanek miękkich jamy ustnej: kserostomia (suchość błony śluzowej jamy ustnej) – rzeczywista lub odczuwana subiektywnie zespół piekących ust zaburzenia smaku pieczenie śluzówki zmiana tolerancji na ból głębsze kieszonki dziąsłowe utrata więzadeł przyzębia tkanki kostnej i zębów: mniejsza gęstość kości i osteoporoza pojawienie się nadwrażliwości zębów zmiany w mikrobudowie kości zmiany w wyrostkach zębodołowych szczęk i zaniki tych struktur zwiększona aktywność próchnicy rozchwianie zębów. Zmiany w tkankach miękkich jamy ustnej w okresie menopauzy bywają dokuczliwe, ponieważ błona śluzowa tego obszaru jest bardzo wrażliwa. W śluzówce jamy ustnej zlokalizowane są ponadto receptory estrogenowe, zatem tkanka ta bardzo szybko reaguje na zmiany hormonalne. Podobnie szybko na hormonalną rewolucję reagują ślinianki – ponieważ w nich także znajdują się receptory estrogenowe. Więcej Płyny do płukania jamy ustnej Czym płukać usta? Czyli jaka płukanka do ust jest najlepsza? Szczoteczka do zębów nie dotrze do każdego zakamarka między zębami, dlatego zaleca się stosowanie płynów do płukania. Niektóre można przygotować samodzielnie w domu. Gotowe kupujemy w aptekach i sklepach. Część z nich przeznaczona jest to codziennego użytku, inne powinny być stosowane okresowo. Należy dobierać je zgodnie z własnymi potrzebami zdrowotnymi i zawsze stosować zgodnie z zaleceniami producenta lub według wskazań stomatologa. Często ten sam producent oferuje kilka rodzajów płukanek, dlatego oferta jest naprawdę bogata – do tego stopnia, że nie zawsze wiemy, po który płyn sięgnąć. Dzięki informacjom zawartym w naszym kompendium wiedzy, wybór najlepszego płynu do płukania przestanie być problemem. CZY PŁYN DO PŁUKANIA MOŻE ZASTĄPIĆ PASTĘ DO ZĘBÓW? Płukanki warto stosować, bo wyraźnie zwiększają skuteczność usuwania nalotu oraz przynoszą wiele innych korzyści zdrowotnych, ale są to preparaty jedynie uzupełniające higienę jamy ustnej i nie zastąpią tradycyjnego mycia zębów. W wyjątkowych wypadkach, kiedy nie można wyszczotkować zębów lub kiedy brakuje pasty, ale pod ręką jest szczoteczka, można użyć samego płynu. Na rynku oferowane są rozwiązania łączące w sobie zalety płukanki i pasty do zębów w jednym produkcie: Colgate Max Fresh with Mouthwash Bead – w skład serii wchodzą: płyn pełniący jednocześnie rolę pasty do zębów, oraz żelowa pasta, w której znajdują się małe granulki z płukanką w środku; Vademecum 2w1 – produkty nierozcieńczone używane mogą być jak pasta do zębów, a po wymieszaniu z wodą stają się płukankami. Więcej Manifestacja chorób tkanki łącznej i skóry w jamie ustnej Jama ustna to szczególnie ważne miejsce diagnostyczne, ponieważ na podstawie jej badania można wykryć szereg chorób, które mogą mieć wpływ na zdrowie całego organizmu. Jama ustna jest łatwo dostępnym miejscem, do diagnostyki nieinwazyjnej, dlatego powinna być zawsze dokładnie oglądana nie tylko w trakcie badania u stomatologa, ale i przez lekarzy innej specjalności. W miejscu tym najczęściej zauważane są zmiany dotyczące chorób tkanki łącznej i skóry, często ogólnoustrojowe, dlatego warto pamiętać o regularnych przeglądach stomatologicznych, dzięki którym niepokojące objawy mogą być w porę zauważone, co pozwala na szybkie podjęcie leczenia w razie konieczności. Liszaj płaski (Lichen planus) Liszaj płaski to przewlekła choroba autoimmunologiczna o charakterze zapalnym występująca w obrębie skóry i błon śluzowych, o nie do końca poznanej etiologii. Liszaj płaski jest przewlekłą zapalną chorobą skóry i błon śluzowych występującą niekiedy wyłącznie w jamie ustnej. Jest to choroba względnie częsta, występuje bowiem od 0,5 do 2% populacji dorosłej, z dominacją u kobiet i szczytem zachorowalności pomiędzy 40 a 70 rokiem życia. Liszaj płaski może dawać w jamie ustnej różne objawy, najczęściej spotyka się postać siateczkową, która występuje jako białe, regularnie rozłożone prążki w linii zwarcia na błonie śluzowej policzków. Liszaj płaski może pojawiać się także na języku, i wtedy zazwyczaj obserwowany jest jako zmiany płytkowe. Liszaj o zmianach biało-czerwonych także jest spotykany, czerwone zmiany są nadżerkami lub też zanikami, i w zależności od tego można wyróżnić postaci nadżerkową i zanikową. Dziąsła także mogą zostać objęte liszajem płaskim , wówczas rozwija się zapalenie złuszczające. Dolegliwości w przebiegu liszaja mogą nie występować wcale, lub też objawiać się bólem i pieczeniem, zwłaszcza w reakcji na gorące i mocno przyprawione potrawy, zwłaszcza w przypadku dwubarwnej postaci liszaja. Liszaj płaski może ulegać zezłośliwieniu, jednak jest spotykane rzadko, potencjalnymi zmianami, które mają szansę na transformację nowotworową są zmiany czerwone, takie jak nadżerki czy zaniki. Przy podejrzeniu liszaja płaskiego należy wykonać badania wykluczające występowanie leukoplakii, tocznia rumieniowatego, kontaktowego zapalenia jamy ustnej, przewlekłego wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej, pęcherzycy i pemfigoidu, przewlekłej choroby przeszczep przeciw gospodarzowi. Łuszczyca (Psoriasis) Łuszczyca jest przewlekłą choroba automimmunologiczną skóry, która ma tendencję do samoistnego cofania się i nawracania. Zwykle występuje ona w postaci łuszczących się zmian na powierzchni skóry, chociaż postać tworząca krosty jest także dobrze znana. Oprócz skóry choroba ta może dotykać także błon śluzowych. Łuszczyca zajmuje błony śluzowe jamy ustnej stosunkowo rzadko, a jej rozpoznanie na podstawie badania klinicznego i histopatologicznego może okazać się dość trudne, ze względu na podobieństwo zmian do innych schorzeń zapalnych błon śluzowych. Wykwity łuszczycowe na błonach śluzowych jamy ustnej pojawiają się w różnymi stopniu w zależności od typu łuszczycy. Najczęściej obserwowane są one w uogólnionej łuszczycy krostkowej. Z badań wynika, że łuszczyca krostkowej współistnieje często z językiem geograficznym, który nie jest uważany za stan patologiczny, jednak uważa się, ze może on być forma manifestacji śluzówkowej formy tego schorzenia. Ta hipoteza wynika z praktycznie identycznego obrazu w badaniu histopatologicznym wycinków ze zmian łuszczycy krostkowej i języka geograficznego – występują krosty złożone głównie z neutrofili położonych wewnątrznaskórkowo. W przebiegu łuszczycy błon śluzowych jamy ustnej obserwowane są bardzo różnorodne zmiany. mogą to być wyraźnie ograniczone blaszki koloru białawego o różnej wielkości, których brzegi są wyniesiona ponad powierzchnię tkanki, lub także ciemnoczerwone okrągłe lub owalne zmiany pokryte nalotem włóknikowym barwy od szarej do białej. Mogą one być także zmianami rumieniowymi lub przypominać nadżerki – są wtedy postacią zanikową. Wykwity łuszczycowe na błonie śluzowej jamy ustnej mogą mieć tendencje do wędrowania i występować przez krótki czas, jednak nie jest to regułą. Miejscami, które są najczęściej objęte zmianami są grzbiet języka, błona śluzowa policzka, wargi, sporadycznie spotyka się wykwity na podniebieniu. Bardzo rzadkimi objawami łuszczycy jamy ustnej są zmiany nietypowe, jak pęcherzyki, owrzodzenia czy krosty – te ostatnie spotykane są w pojedynczych przypadkach. W obrazie histopatologicznym zmiany na błonach śluzowych przypominają te spotykane w łuszczycy skóry, występuje wydłużenie sopli naskórkowych, akantoza i prarakeratoza nabłonków. Przerost i akantoza nabłonka powoduje, że zmiany widoczne makroskopowo mają białawą barwę. Do charakterystycznych cech widocznych w badaniu mikroskopowym należą mikroropnie Munro – przenikanie neutrofili do górnych warstw nabłonka. Formy zmian łuszczycowych na błonach śluzowych jamy ustnej wg Van der Waal’a i Pindborg’a można podzielić na cztery typy: • okrągłe lub owalne ogniska, koloru żółtawobiałego lub też szarego, będące dobrze ograniczone od toczenia, • grudki o kształcie obrączkowatym lub przypominającym koronkę kolory białego, które występują wraz ze zmianami zajmującymi skórę, • rumień o rozległym zasięgu, który zajmuje błony śluzowe jamy ustnej oraz język, pojawiający się w czasie zaostrzenia objawów skórnych łuszczycy • język geograficzny Łuszczycę w jamie ustnej można także podzielić wg zaproponowanej przez Younai i Phelan’a klasyfikacji opartej o makroskopowy obraz zmian, na wykwity białawe, rumieniowate oraz mieszane. Pęcherzyca Pęcherzyca to choroba autoimmunologiczna skóry o dobrze poznanych antygenach, która może pojawiać się także na błonach śluzowych jamy ustnej. Zwykle chorują osoby średnim i starszym wieku, o wiele częściej kobiety, zwłaszcza w krajach śródziemnomorskich. Z badań wynika, że istotne dla wystąpienia choroby jest tło genetyczne, a także czynniki jak leki, narażenie na promieniowanie stres, czy też niektóre pokarmy. Jama ustna jest zajmowana jako pierwsze miejsce w organizmie przez pęcherzycę u 70-75% pacjentów, w późniejszym przebiegu choroby pojawianie się zmian w tym rejonie, na błonach śluzowych, występuje praktycznie w 100% przypadków. Pęcherzyca może poważnie zagrażać życiu, zwłaszcza gdy jest nieleczona. W przebiegu pęcherzycy w jamie ustnej tworzą się pęcherze na podłożu rumieniowym położone śródnabłonkowo, które szybko pękają się, co powoduje powstawanie nadżerek o dużej bolesności. Nadżerki te potrafią się długo utrzymywać, zwiększa się ich liczba i rozmiar, co powoduje bardzo przykre dolegliwości dla pacjenta. Zmiany zlokalizowane są zazwyczaj na podniebieniu twardym i miękkim, błonie śluzowej policzków oraz wargach. Jeśli choroba obejmie dziąsła to zmiany występują w postaci ich złuszczającego się zapalenia. Ze względu na położenie jamy ustnej zmiany ławo przenoszą się do jamy nosowe, gardła i krtani, przełyku. Więcej Język włochaty i leukoplakia włochata – czym się różnią? Język włochaty nie powstaje wskutek leukoplakii włochatej, ale ta druga może lokalizować się na języku. I choć zarówno język włochaty, jak i leukoplakia włochata dają wrażenie włochatości, są to różne przypadłości notowane w jamie ustnej. Język włochaty – sygnalizuje nieprawidłowości Język włochaty nie jest chorobą; sygnalizuje jednak, że w organizmie toczą się procesy patologiczne. Polega na hiperkeratozie (nadmiernym rogowaceniu) brodawek nitkowatych na powierzchni około 2/3 przedniej części języka. Brodawki charakteryzują się dużym wzrostem, co daje wrażenie włochatości. Pojawia się również nalot, a język – w wyniku wydzielanych przez bakterie żyjące w jamie ustnej porfiryn – nabiera ciemnych odcieni brązu, a nawet może stać się czarny. Nalot można usunąć przy pomocy szpatułki. Język włochaty częściej notowany jest ok. 3-krotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet. Czarny język włochaty pojawia się u 25% osób zakażonych wirusem HIV i u ok. 3% osób niezakażonych tym wirusem. Jego pojawienie się może być spowodowane nieprawidłową dietą (z niedostateczną ilością błonnika), stanami zapalnymi przebiegającymi z gorączką, zakażeniem grzybiczym, nieprawidłową higieną jamy ustnej, lekami czy używkami. Często towarzyszy mu halitoza, czyli nieprzyjemny zapach z ust. Więcej Domowe sposoby na walkę z kandydozą Szacuje się, że kandydoza to choroba, która pod różnymi odmianami dotyka nawet 20% Polaków. Brak działań w kierunku jej leczenia może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedzmy się zatem jakie są objawy kandydozy oraz jak można radzić sobie z nią domowymi sposobami. Kandydoza, czyli grzybica jamy ustnej Kandydoza powodowana jest przez grzyby ze szczepu Candida. Są one naturalnie obecne w organizmie każdego człowieka, jednak problem pojawia się w momencie, gdy dojdzie do ich nadmiernego rozrostu. Na kandydozę często cierpią osoby o obniżonej odporności oraz osoby zaniedbujące prawidłową higienę jamy ustnej. Często dotyka ona również pacjentów, u których stwierdzono otyłość, cukrzycę czy też braki witamin z grupy B. Częste są przypadki, w których przerost Candida występuje jedynie w jamie ustnej, powodując grzybicę jamy ustnej. Zdarza się także, że grzyb atakuje uszy, jamę nosową czy też jelita. Objawy kandydozy Grzybica jamy ustnej może dawać o sobie znać poprzez następujące objawy: zajady, owrzodzenia, zapalenie języka, ból lub pieczenie błon śluzowych w jamie ustnej, biały nalot na języku, afty, pleśniawki. Więcej Respirator, maseczka – jak wybierać i jak bezpiecznie używać? Vademecum na czas (nie tylko) epidemii Maseczka ochronna i respirator ochronny pozostają w czasie epidemii szerzącej się drogą kropelkową podstawowymi środkami ochrony osobistej. Ponieważ istnieje wiele wątpliwości, jak wybrać najwłaściwszy produkt, jak go używać bezpiecznie, czy dezynfekcja maseczki lub respiratora ma sens i jak przeprowadzić ten proces, aby nie pozbawić tych akcesoriów ich właściwości ochronnych, przygotowaliśmy nasze vademecum. O różnicach między respiratorem i maseczką ochronną można przeczytać w poprzednim artykule. Jak uniknąć zakażenia koronawirusem, dobierając odpowiednią maseczkę i respirator? Zarówno maseczki, jak i respiratory mogą być zwykłe lub chirurgiczne. Właściwości ochronne tych akcesoriów oceniane są pod kątem: możliwości filtracyjnych – określone są standardem N (system amerykański) lub FFP (system europejski); im wyższa cyfra przy literze, tym więcej cząstek odfiltrowanych (więcej piszemy o tym w poprzednim tekście); ochrony przed olejami: N (nieodporne na olej), R (średnia oporność na olej), P (silnie olejoodporne); odporności na przesiąkanie. Ponieważ zakażenie wirusem SARS-CoV-2 nie wiąże się z transmisją poprzez nośnik olejowy ale przez aerozol wodno-powietrzny, dlatego zakup środka ochronnego o wysokiej odporności na oleje nie będzie konieczny. Ale zakup maseczki lub respiratora odpornego na przesiąkanie ma już jak najbardziej sens – szczególnie, jeśli maseczka lub respirator w trakcie użytkowania narażone będą na działanie wilgoci albo strumienia płynu tryskającego pod ciśnieniem. To drugie ma czasem miejsce na sali operacyjnej, kiedy w twarz chirurga może trysnąć krew z przypadkowo przeciętej tętnicy. Oczywiste więc jest, że pracownicy służb medycznych, którzy w swojej pracy mogą być narażeni na działanie nie tylko aerozolu oddechowego, ale także na zabrudzenie krwią wydostającą się z naczynia pod sporym ciśnieniem, powinni zaopatrzyć się w środki ochronne spełniające odpowiednie normy ochrony. Zwykłego użytkownika tak profesjonalny środek ochrony również dobrze zabezpieczy w przypadku potężnego kichania lub silnego kaszlu u kogoś z otoczenia – strumień cząstek wyrzucany jest wtedy z dróg oddechowych z prędkością 40 km/h[1]; większe cząstki padają na odległość ok. 2 m i opadają na ziemię po kilku sekundach, natomiast mniejsze mogą przenosić się nawet na 6 metrów od kaszlącego czy kichającego i unosić się w powietrzu przez ok. 10 minut. Według Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) pracownicy medyczni powinni korzystać z półmasek klasy FFP2 i FFP3 podczas pracy z pacjentem podejrzewanym o zakażenie lub z potwierdzonym zakażeniem, przy czym FFP3 zaleca się używać w warunkach silnego narażenia na aerozol w wydychanym powietrzu[2]. Zatem ten typ masek powinien być stosowany przez personel pracujący w gabinecie stomatologicznym, ponieważ osoby te są narażone przez cały czas trwania wizyty na kontakt z drobinami wydostającymi się z dróg oddechowych i jamy ustnej pacjenta. Skuteczność maseczek ochronnych Czy maseczki DIY chronią przed zakażeniem drogą kropelkową? Więcej Maseczka ochronna, respirator, kombinezon – czy dentysta podczas pandemii musi wyglądać, jak kosmita? Lakoniczna odpowiedź na pytanie zawarte w tytule tego tekstu brzmi: nie musi, ale powinien – z naciskiem na słowo powinien. Bo dzięki właściwie dobranym środkom ochrony osobistej, które dentysta zastosuje, chroniony jest zarówno on sam, jak i pacjent oraz personel pracujący w gabinecie. To kilka osób, które mogą stać się potencjalnymi źródłami zakażenia setek, a nawet tysięcy innych ludzi. Ten tekst kierujemy do szerokiego grona czytelników, dla których wybór między maseczką ochronną a respiratorem jest trudny. Pamiętajmy, że stosowanie środków ochrony osobistej jest – bezsprzecznie – dla wszystkich uczestników procesu leczenia podstawą bezpieczeństwa epidemiologicznego w gabinecie stomatologicznym. Jednak kluczem do skuteczności strojów i akcesoriów ochronnych są ich właściwości. Ma to bardzo duże znaczenie dla prewencji rozprzestrzeniania każdego czynnika chorobotwórczego – nie tylko słynącego z wysokiej zakaźności koronawirusa SARS-CoV-2 powodującego chorobę COVID-19. Strój ochronny a koronawirus SARS-CoV-2 Tak, jak ubranie należy dobrać do okazji, tak też środki ochronne powinny być dopasowane na miarę czynnika zakaźnego. Tu nie moda, nie fason i nie kolor grają pierwsze skrzypce, ale rozmiar porów pomiędzy włóknami lub cząstkami materiału tworzącego konkretne akcesorium ochronne: maseczkę, kombinezon, rękawiczki, a także sposób działania oraz wielkość osłony na twarz (co przekłada się na powierzchnię zasłoniętą przed bezpośrednim działaniem aerozolu powstającego podczas oddechu, kaszlu, kichania, rozmowy, śmiechu). W przypadku koronawirusa, który jest przyczyną obecnej pandemii, rozmiar porów w materiale ochronnym ma szczególne znaczenie, bo wirion wirusa SARS-CoV-2 należy do najmniejszych. W porównaniu z nim wirus czarnej śmierci, która nawiedziła świat w XIV wieku, lub czerwona krwinka są gigantyczne, bo ich wielkości wynoszą – odpowiednio – 10 mikronów i 7 mikronów. Uśredniona wielkość wiriona koronawirusa to o jeden rząd wielkości mniej – ok. 0,1 mikrona, czyli ok. 0,0001 mm (naukowcy podają dokładny przedział wielkości koronawirusa między 0,06 a 0,14 mikrona). Jednorazowy strój ochronny powinien mieć certyfikat EN14126. Jeśli odnieść uśrednioną wielkość wirusa do porów, jakie znajdują się w materiałach wykorzystywanych na maseczki lub inne elementy ochrony osobistej stosowane przez lekarza dentystę, okazuje się, że tylko nieliczne akcesoria zabezpieczające przed zakażeniem mogą zapewnić prawdopodobną ochronę przed SARS-CoV-2. specjalistyczne kombinezony do użycia tylko raz Ponieważ wirus powodujący chorobę COVID-19 przenosi się głównie drogą kropelkową, w gabinecie stomatologicznym największe znaczenie ma ochrona dróg oddechowych oraz skóry. Przy doborze kombinezonu wybór jest w miarę prosty. Zdecydowanie więcej emocji budzi wybór ochrony na twarz – z uwagi na konieczność pogodzenia skutecznej ochrony przed transmisją wirusa drogą oddechową z zapewnieniem odpowiedniego komfortu i dobrej widoczności podczas pracy. Więcej Alergie w gabinecie stomatologicznym Stomatitis – czyli stany zapalne jamy ustnej. Przyczyną może być alergia ujawniająca się w trakcie leczenia dentystycznego albo po wizycie u dentysty, protetyka czy ortodonty nie są zjawiskiem częstym. Niemniej, może się zdarzyć; i to nie zawsze natychmiast po kontakcie z czynnikiem wywołującym nadmierną reakcję organizmu. Bywa, że alergia ujawnia się dopiero po kilku tygodniach od zabiegu czy zastosowania materiałów stomatologicznych a nawet jeszcze później. Liczba osób o skłonnościach do alergii i takich, u których wystąpiła już choć raz nadmierna, nieraz gwałtowna reakcja na określony czynnik, systematycznie rośnie. Problem dotyczy również stomatologii, ponieważ pacjenci coraz powszechniej inwestują w zdrowie jamy ustnej, zachowanie ładnego uśmiechu z kompletem zębów i częściej leczą wady zgryzu. Alergie w trakcie leczenia dentystycznego lub po nim Reakcje alergiczne mogą wywołać: znieczulenie; materiały stosowane do wypełnień; środki do dezynfekcji i czyszczenia wykorzystywane w gabinecie dentystycznym. Czynniki te mogą powodować objawy o różnym nasileniu, ze wstrząsem anafilaktycznym włącznie. Mogą pojawić się natychmiast lub krótko po zastosowaniu znieczulenia ogólnego bądź środków znieczulających miejscowo, także aplikowanych zewnętrznie, na przykład w postaci żelu lub sprayu z lignokainą. Alergia na materiały stomatologiczne stosowane do wypełnień może ujawnić się krótko po ich osadzeniu w zębie lub z opóźnieniem – po kilku dniach czy tygodniach. Uczulenie na protezę Alergie w trakcie leczenia protetycznego lub po nim Niepożądane reakcje uczuleniowe mogą pojawić się wskutek zastosowania: znieczulenia – jest wykorzystywane podczas leczenia protetycznego przebiegającego z osadzeniem implantów w szczęce; materiałów protetycznych wspomagających odbudowę zęba (np. metalowe wkłady koronowo-korzeniowe) lub tworzących protezy ruchome albo stałe, a także materiały na wszczepy implantologiczne. Uczulenie na aparat ortodontyczny Alergie w trakcie leczenia ortodontycznego lub retencyjnego Powodem nadmiernej reakcji organizmu mogą być: znieczulenie – stosowane np. podczas osadzania aparatu stałego na zębach czy do niwelowania przemijającego bólu, który pojawia się w szczękach po regulacji zamków/śrub aparatu ortodontycznego; surowce zastosowane do wykonania aparatu ortodontycznego, szczególnie metale w drutach i zamkach. Więcej Czy wiesz, że... W Japonii "yaeba" czyli "krzywe zęby" są uważane za urocze i atrakcyjne. Nastolatki często poddają się operacji wykrzywienia zębów, by wyglądać bardziej atrakcyjnie. 82% badanych informuje, że nie jest zadowolona nie jest zadowolona do końca ze swojego uśmiechu, 60% jako przyczynę niezadowolenia podaje barwę zębów Badania wskazują, że 40% badanych po otrzymaniu znieczulenia, dzięki któremu nie czuło bólu, chętniej odwiedza dentystę. FAQLek. dent. Karolina Wapniarska-Wawrzaszek Stomatologia , Konin. 57 poziom zaufania. Witam, przyczyn bolesności, zaczerwienienia czy pieczenia języka może być sporo. W celu dokładnej oceny sytuacji radzę udać się do lekarza stomatologa periodontologa, który zajmuje się leczeniem chorób błony śluzowej jamy ustnej. Pytanie nadesłane do redakcji Mam 76 lat, przyjmuję Tanyz na prostatę. Lek rozluźniający mięśnie gładkie. Czy może on rozluźniać podobne mięśnie dolnego zwieracza przełyku? Piecze mnie język, bez objawów refluksu. Odpowiedziała dr n. med. Anna Mokrowiecka specjalista chorób wewnętrznych Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi Nie stwierdzono w badaniach takich działań niepożądanych tomsulozyny. Tym bardziej, że Pan nie zgłasza typowych objawów refluksu – czyli zgagi, pieczenia za mostkiem, uczucia cofania się treści pokarmowej do przełyku. Zwykle takie objawy są dominujące, gdy napięcie dolnego zwieracza przełyku jest zmniejszone. Głównym zgłaszanym objawem w liście jest pieczenie języka, które może być spowodowane bardzo różnymi przyczynami. Oczywiście jedną z przyczyn gastroenterologicznych występowania tego objawu jest choroba refluksowa przełyku, zwłaszcza z towarzyszącą przepukliną rozworu przełykowego. Poprawę przynosi terapia inhibitorami pompy protonowej, jednak niestety nie u wszystkich chorych. Stwierdzono częstsze występowanie objawów zespołu pieczenia jamy ustnej (BMS) u chorych z zapaleniem błony śluzowej żołądka, zwłaszcza z towarzyszącą infekcją Helicobacter pylori oraz zapaleniem zanikowym. Może temu towarzyszyć niedobór witaminy B12. Jednostka chorobowa nazywana zespołem pieczenia jamy ustnej, której objawami są przewlekłe dolegliwości bólowe lub pieczenie błony śluzowej jamy ustnej bez uchwytnych klinicznie zmian na błonie śluzowej, dotyczy od 0,7 do około 15% całej populacji. Poza BMS, którego przyczyny nie są do końca poznane, wymienia się różne czynniki powodujące pieczenie w jamie ustnej: miejscowe – alergia kontaktowa, nieprawidłowa czynność narządu żucia, źle dopasowana proteza, infekcje grzybicze ogólnoustrojowe – niedobory witamin z grupy B (zwłaszcza B12), żelaza i kwasu foliowego oraz cynku; cukrzyca, przyjmowanie wielu leków ( leków przeciwdepresyjnych, niektórych leków przeciwnadciśnieniowych, cytostatyków); zaburzenia lękowe i depresyjne, w tym kancerofobia (strach przed zachorowaniem na chorobę nowotoworową); zaburzenia w przewodnictwie nerwowym, choroby tkanki łącznej, niedoczynność tarczycy. Diagnostyka oraz postępowanie w zespole pieczenia jamy ustnej jest niezwykle trudne i może okazać się konieczna konsultacja nie tylko z gastroenterologiem, ale także stomatologiem, alergologiem, neurologiem i psychiatrą. Stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, witaminy, preparaty sztucznej śliny. Piśmiennictwo: Kłosek S.: Pieczenie w jamie ustnej – problem gastroenterologiczny? Gastroenterologia Polska 2011; 18(1): 23–26. Jednostka chorobowa nazywana zespołem pieczenia jamy ustnej, której objawami są przewlekłe dolegliwości bólowe lub pieczenie błony śluzowej jamy ustnej bez uchwytnych klinicznie zmian na błonie śluzowej, dotyczy od 0,7 do około 15% całej populacji. Witam, Kilka miesięcy temu pojawił się u mnie problem z pieczeniem w jamie ustnej. Zaczęło się od pieczenia języka w trakcie jedzenia. Obecnie od rana do wieczora to trwa i do tego czuję suchość w jamie ustnej, a na wargach czasem pojawia się biała maź/nalot. Oprócz tych objawów pocę się mimo, że jest mi zimno. Stomatolog stwierdził, że jama ustna zdrowa, usunął kamień - nie pomogło. Lekarz rodzinny skierował do laryngologa - ten stwierdził, że lekko przekrwiony język i gardło i mimo, że brak objawów wskazujących na refluks to zalecił brać tabletki na to - nie pomogło. Wyniki krwi w normie, podwyższone było tylko kilka wskaźników (monocyty, bilirubina). Testy na civid - negatywne. Testy w kierunki grzybicy i zakażenia bakteryjnego ujemny - mimo to lekarz rodzinny zalecił brać nystatyne - brałem i nie pomogło. Wykluczałem z diety produkty w poszukiwaniu alergii - nie pomogło. Odżywiam się zdrowo, więc to nie może być niedobór witamin. Byłem u 3 lekarzy rodzinnych i zero pomocy. To już czwarty miesiąc, nie mogę praktycznie funkcjonować normalnie. Ciągłe pieczenie w ustach, biały nalot na wargach i uczucie zimna przy jednoczesnym poceniu się. Co mogę zrobić? Prosze o pomoc MĘŻCZYZNA, 35 LAT ponad rok temu Konsekwencje skrzywionej przegrody nosa Skrzywiona przegroda nosowa to defekt, który może utrudniać codzienne funkcjonowanie. Obejrzyj film i dowiedz się, jakie mogą być skutki zdrowotne skrzywionej przegrody. 0 redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Przyczyny pieczenia w jamie ustnej – odpowiada Lek. Marta Gryszkiewicz Przyczyna pieczenia jamy ustnej – odpowiada Lek. dent. Bogdan Jaremczuk Co oznaczają białe plamki w jamie ustnej? – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Czy grzybica w jamie ustnej może objawiać się bez białego nalotu? – odpowiada Pawe Żmuda-Trzebiatowski Jak wyleczyć grzybicę jamy ustnej? – odpowiada Lek. Joanna Gładczak Co może znaczyć te zmiany w jamie ustnej? – odpowiada Lek. Konstanty Dąbski Co oznacza pieczenie jamy ustnej i języka? – odpowiada Lek. Katarzyna Szymczak Ból gardła, pieczenie jamy ustnej i przełyku a grzybica przewodu pokarmowego – odpowiada Renata GrzechociĹska Czerwone plamki w jamie ustnej, przekrwienie błony i pieczenie podczas jedzenia a grzybica – odpowiada Lek. Konstanty Dąbski Pieczenie w przełyku i jamie ustnej oraz nieprzyjemny zapach – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska artykuły .